Tongeren - Teseum

Image

Tentoonstelling Teseum, Tongeren © Stefan Matthijssens

Expo

Permanente tentoonstelling

Met het oog op de concrete uitwerking van het muzikale gedeelte (‘Muziekbox’) van het in 2016 geopende Teseum, gewijd aan de Tongerse kerkschatten, heeft de Alamire Foundation vrijwel alle inhoudelijk materiaal geleverd. Uit de relatief grote verzameling handschriften van de Tongerse Onze-Lieve-Vrouwebasiliek werd een selectie van vijf tentoon te stellen manuscripten gemaakt. Deze werden alle vijf integraal gedigitaliseerd door het Alamire Digital Lab. Voorts werd advies geleverd inzake een roulatiesysteem voor open te leggen folio’s over een vijfjarige periode.

De basiliek van Tongeren beschikt over een grote, samenhangende collectie belangrijke muziekhandschriften — van evangelieboeken uit de 10e eeuw tot gedrukte missalen uit de 16e eeuw. De vijf geselecteerde manuscripten geven een mooi beeld van de laat-middeleeuwse liturgische situatie in de basiliek van Tongeren. Voor het koorgebed was het belangrijkste muziekboek het antifonarium, dat vervaardigd werd in twee exemplaren: één voor elke kant van het koor. Bij processies werd een kleiner boek met toepasselijke gezangen meegedragen, een processionale. Voor de mis had de zanger vooral behoefte aan een graduale, dat zowel de wisselende als de steeds terugkerende gregoriaanse gezangen bevat. Voor polyfonie in de mis, ten slotte, werd het Liber Missarum gebruikt.

Alle teksten voor de audioguide bij het muzikale gedeelte van het museum werden geleverd, en er werd mee nagedacht over het artistieke concept van een installatie die de concrete uitvoering van zowel gregoriaans als polyfonie te Tongeren evoceert. Hiertoe werden met de ensembles Psallentes en Cappella Pratensis zowel audio- als video-opnames gemaakt.

De aanvullende digitalisatie van Tongerse bronnen gebeurde in het voorjaar van 2015, opnames van de muziek door Psallentes en Cappella Pratensis en video-opnames voor de Muziekbox-animatie vonden plaats in de zomer van dat jaar. In het voorjaar van 2016 werd de definitieve keuze van de manuscripten voor de display vastgelegd en werden de teksten voor de audiogids gefinaliseerd. Het Teseum opende in juni 2016.