The 'Alamire' Manuscripts in Partbook Format

Polyfonie
Oktober 2011 - September 2015

Het doctoraatsonderzoek richt zich op vijf handschriften in stemboekformaat, meer bepaald vijf sets van bij elkaar horende codices uit het begin van de zestiende eeuw die in Bourgondisch-Habsburgse hofkringen werden geproduceerd.

Meer bepaald gaat het om vier handschriftensets uit de Österreichische Nationalbibliothek (Mus.Hs.18832, Mus.Hs.15941, Mus.Hs.18746 en Mus.Hs.18825) en één uit de Biblioteca Apostolica Vaticana (Pal.lat.1976-1979). Het zijn de enig overgeleverde handschriften in dit formaat uit het atelier van Petrus Alamire, dat bekend staat vanwege zijn productie van koorboeken. Bovendien zijn het veruit de enige handschriften waarin de hand van Alamire zelf onomstotelijk aan te tonen valt.

Voordien werd aangenomen dat alle vijf sets deel uitmaakten van de Fugger-collecties, maar dit blijkt uiteindelijk slechts voor drie onder hen het geval. De literatuurstudie in de eerste onderzoeksfase toonde aan dat deze vrij eenvoudig uitgevoerde handschriften de afgelopen decennia onder de radar van het wetenschappelijk musicologisch onderzoek zijn gebleven. Hun formaat, overlevering en repertoire maken hen nochtans uitermate interessant. Binnen het Alamire-corpus vormen ze samen een belangrijke bron voor het motet en het chanson. Cruciale onderzoeksvragen binnen de studie hebben betrekking op het formaat van de handschriften (ze zijn bij de vroegst bewaarde voorbeelden), de manier waarop ze tot stand kwamen (kopieerproces) - met bijzondere nadruk op de rol van Alamire zelf - en hun overlevering. Met deze vragen poogt de studie de manuscripten te contextualiseren. Deelvragen waarover wordt gereflecteerd hebben betrekking op tekstloosheid, anonimiteit en functionaliteit.